Każdy z nas ma różny poziom integracji sensorycznej (SI). Jedni są bardziej uzdolnieni sportowo, inni potrafią władać kilkoma językami. Pewni ludzie są szczególnie uzdolnieni artystycznie, pięknie malują lub grają, inni są znakomitymi lekarzami.
Mózg funkcjonuje jako całość, a każda jego część ma do wykonania określone zadanie. Uczenie się w szkole jest funkcją całości układu nerwowego i zależy od współpracy wszystkich jego części, które odpowiadają za odbiór informacji przez: dotyk, słuch, wzrok, smak, węch. Zarówno drobne, jak i poważne deficyty w jednym, lub kilku układach zmysłowych, mogą wpływać dezorganizująco na naukę szkolną, umiejętność zabawy, zdolności ruchowe, samoobsługę i zachowanie.
Postaram się przybliżyć rodzicom i nauczycielom, pracującym z dziećmi, najczęściej występujące problemy, które mogą wskazywać na dysfunkcje integracji sensorycznej. Problemy związane z nadwrażliwością układu czuciowego są jednym z najczęściej występujących i najłatwiejszych do zaobserwowania. A oto typowe objawy i zachowania dziecka: nie lubi mycia twarzy, zwłaszcza przez drugą osobę, szczotkowania zębów, mycia i czesania włosów, obcinania paznokci. Dziecko unika lepkich i ziarnistych materiałów (piasek, klej) lub miękkich i puszystych. Może niewiele raczkować, unikać kontaktu dłoni z podłogą. Nie lubi brać przedmiotów do ręki: może trzymać ołówek, nożyczki, czy sztućce tylko opuszkami palców. Dziecko może dłużej niż rówieśnicy chodzić na palcach, nie lubi chodzenia boso, zwłaszcza po piasku czy mokrej trawie. Nie lubi metek w ubraniach, bluzek z wełny, szorstkich tkanin. W środowisku szkolnym dziecko z nadwrażliwością dotykową może być uważane za „dziwaka”, nie lubi niespodziewanego dotknięcia lub przytulenia, unika gier i zabaw grupowych, więc odstaje od grupy i woli bawić się samo, co utrudnia nawiązywanie kontaktów z rówieśnikami. Bywa to powodem frustracji i zachowań agresywnych.
Druga grupa zaburzeń SI, które można dostrzec u dziecka, dotyczy koordynacji ruchowej i planowania ruchu. Dzieci te przejawiają problemy w zadaniach typu: zdejmowanie i zakładanie ubrań, zakładanie obuwia na nie właściwą nogę, wycieranie rąk w ręcznik, rozwijanie cukierka z papierka, zapinanie i rozpinanie guzików, cięcie papieru nożyczkami, jazda na rowerze, podskoki na jednej nodze i obunóż, łapanie, odbijanie, rzucanie piłki, zawiązywanie sznurowadeł, skakanie przez przeszkody, posługiwanie się sztućcami, samodzielne huśtanie. Dzieci te dłużej niż rówieśnicy uczą się nowych aktywności ruchowych i mają problemy w grach zespołowych. Uczniowie w wieku szkolnym maja problemy z pisaniem. Mylą litery „b”, „d”, „u”, „n”, piszą w lustrzanym odbiciu, podczas czytania tekstu zdarza się że opuszczają całe wyrazy.
Powyższe przykłady ukazują rozległy wpływ, jaki mają zaburzenia SI na różne sfery życia dziecka: emocjonalny, społeczny, ogólny rozwój zmysłowy i ruchowy. Są to oczywiście tylko niektóre symptomy mówiące o zaburzeniach w rozwoju sensomotorycznym dziecka.
Drodzy rodzice i nauczyciele, jeżeli zaobserwowaliście u swoich dzieci, kilka problemów z podanych powyżej przykładów, należy zgłosić się do terapeuty integracji sensorycznej aby przeprowadzić dokładne badania i ustalić ewentualną terapię.
mgr Daniel Pacha
Terapeuta Integracji Sensorycznej
